Ceintuur

Dit exemplaar is van het type faja oaxaqueña en is aangekocht in Santo Tomás Jalieza, waar het ook geweven is op een heupweefgetouw. De weefsters van Santo Tomás Jalieza refereren aan deze faja als 'la faja tradicional' (Spaans), wat in het Nederlands de traditionele faja betekent. Santo Tomás Jalieza beschikt over een dagelijkse handnijverheidsmarkt (Mercado de Artesanias) waar fajas en andere textielen verhandeld worden. Dit exemplaar is gemaakt door Asela Navarro (39 jaar, geboren in Santo Tomás Jalieza), en verkocht in haar marktkraam in de Mercado de Artesanias. De gebruikte materialen zijn voorgekleurde synthetische draden en draden van wit katoen. Tegenwoordig (2007) worden er in Santo Tomás Jalieza fajas gemaakt in allerlei kleuren en met verschillende figuren: de faja is niet gebonden aan een bepaalde kleurencombinatie, alles is mogelijk. Deze faja tradicional illustreert hoe de faja oaxaqueña uit Santo Tomás Jalieza in vroegere tijden er uit zag. Volgens Elizabeth Snoddy Cuellar zijn weefsters uit San Agustín Tlacotepec in het begin van de 20ste eeuw begonnen kopieën van de faja oaxaqueña uit Santo Tomás Jalieza te weven. De productie van fajas in Santo Tomás Jalieza is tegenwoordig bedoeld voor twee soorten publiek: 1. Lokale bevolking: dit kunnen zowel vrouwen zijn uit Santo Tomás Jalieza als vrouwen uit de omgeving (andere dorpen in de Vallei van Oaxaca en de berggebieden eromheen). 2. Toeristen van binnen en buiten Mexico. Tegenwoordig (2007) dragen de vrouwen van Santo Tomás Jalieza uitsluitend westerse, moderne kleding. Een aantal vrouwen draagt wel een faja onder deze kleding, namelijk om kracht te krijgen tijdens het verrichten van zware werkzaamheden. De textielproductie en -verkoop zijn de belangrijkste bron van inkomsten in Santo Tomás Jalieza: bijna alle vrouwen uit deze plaats houden zich bezig met weven. Veel vrouwen gebruiken een faja tijdens het weven, zodat ze de spieren in hun middel niet overbelasten. Daarnaast gebruiken vrouwen direct na de bevalling een faja (dit is de enige gelegenheid waarbij vrouwen uit Santo Tomás Jalieza ook een soyate gebruiken met de faja, om de taille zo goed mogelijk in de oorspronkelijke vorm terug te laten keren). Ook wordt een rode faja gebruikt tijdens een zons- en maansverduistering, zowel op straat als binnenshuis. Men is van mening dat het ongeboren kind lichamelijke beschadigingen kan krijgen tijdens een zons- of maansverduistering, als de buik niet bedekt wordt met een rode stof. Een zwangere vrouw zou zelfs haar ongeboren baby kunnen verliezen. Ondanks dat vrouwen in Santo Tomás Jalieza en omgeving de faja gebruiken, is de productie van de faja voornamelijk gericht op de toeristische markt. Weefsters in Santo Tomás Jalieza produceren de fajas in allerlei aandachttrekkende kleuren om ze vervolgens op de lokale markt aan te bieden voor toeristen die speciaal naar deze plaats afreizen om textiel te kopen. Er is een kenmerk dat de fajas van Santo Tomás Jalieza altijd bezitten, namelijk de afbeelding van el danzante de la pluma. Het is opmerkelijk dat dit iconografisch element zowel in San Agustín Tlacotepec als in de Mixteca Costa altijd aanwezig is op de faja: zonder deze iconografische weergave wordt de faja niet beschouwd als een faja oaxaqueña in beide gebieden. Als dit iconografisch element ontbreekt, zullen de vrouwen van de Mixteca Costa de faja niet kopen. El danzante de la pluma verwijst naar een specifieke rol in een lokale dans. Volgens de lokale bevolking vertegenwoordigt deze dans de strijd tussen de Azteken en de Spanjaarden die in 1519 in Mexico aankwamen, het vertegenwoordigt de Spaanse verovering van Mexico (La Conquista). El danzante de la pluma symboliseert Moctezuma, de Azteekse leider in die periode. Ook symboliseert het de Azteekse strijders die toendertijd tegen de Spaanse veroveraars hebben gevochten. El danzante de la pluma is een symbool dat sterk aanwezig is in de Vallei van Oaxaca. Dit iconografisch element heeft zijn oorspronkelijke betekenis verloren zowel in San Agustín Tlacotepec als in de Mixteca Costa; in beide gebieden wordt deze figuur geïnterpreteerd als een vrouw die een voorwerp op haar hoofd draagt. Ondanks dit verlies in betekenis is de aanwezigheid van dit iconografisch element essentieel voor het definiëren van de faja oaxaqueña. De andere iconografische elementen op de fajas in Santo Tomás Jalieza, San Agustín Tlacotepec, de Mixteca Costa en Tlaxiaco verwijzen naar dieren, planten, geometrische en menselijke figuren.