Katoenen schouderdoek

 

De benaming van Karo Batakdoeken wordt vaak van het ikatpatroon afgeleid. In deze doeksoort zijn er twee ikatpatronen. De stippels hebben de naam 'gatip ampar' en de geïkatte ruitjesmotieven heten...

Objectnummer
TM-1772-1339
Instelling
Stichting Nationaal Museum van Wereldculturen
Periode
voor 1940
Herkomst
Karo (regentschap)

De benaming van Karo Batakdoeken wordt vaak van het ikatpatroon afgeleid. In deze doeksoort zijn er twee ikatpatronen. De stippels hebben de naam 'gatip ampar' en de geïkatte ruitjesmotieven heten 'gatip gawang'. De doek wordt naar die laatste genoemd. In museumgegevens en archieven is een reeks varianten van deze naam te vinden: 'gatip gawang', 'ketip gawang', 'gatip geong', 'gatip gewang'. 'Gatip' betekend 'ikat'. Volgens Joustra (1907a:238) betekent 'gawang' 'kruipen', een woord dat ook in verband met klimplanten word gebruikt en 'gewang' betekent parelmoer (1907:111). Omdat het ikatmotief in deze doek 'slingert', is de juiste benaming van deze doeksoort waarschijnlijk 'gatip gawang'. Net als bij de 'gatip ampar' heeft de 'gatip gawang' effen indigoblauwe zijbanen. Een simpele, heldere, lichtblauwe of witte streep geeft de grens aan tussen zij- en middenbaan. De middenbaan heeft smalle rode en blauw kettingstrepen zo dicht op elkaar geweven dat de middenbaan een algemene paarsrode kleur heeft. Ongeveer 10 simpele, heldere strepen van contrasterende lichtblauwe of witte kleur in kettingrichting worden gelijk verspreid door de middenbaan. Halverwege tussen deze strepen zijn er geïkatte strepen in kettingrichting, afgewisseld met de stippels motief ('ampar') en de doorgaande ruitjes motief ('gawang'). De getwijnde rand is van rode inslagdraad en bevat geen motieven. De doek wordt als omslag- of schouderdoek gedragen zoals duidelijk afgebeeld staat op een door Tassilo Adam genomen familiefoto van de Karo leider (Pa Mbelgah) (Sibeth 1991, fig. 1). Hij wordt ook door zowel mannen als vrouwen als heupbedekking gebruikt (zie foto in Niessen 1993:88, fig. 69). Deze doek wordt niet meer gemaakt en is nauwelijks aanwezig in de volksherinnering omdat de Karo volledig zijn overgeschakeld naar rode kleding die van dunnere stof is gemaaakt.

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie

Reactie