Fiber Futures | Kunst uit Japan

 
okt '15 03
feb '16 07
Tentoonstelling
Textielmuseum, Tilburg

Dit najaar presenteert het TextielMuseum werk van een dertigtal Japanse kunstenaars, waaronder gevestigde namen als Jun’ichi Arai, Naomi Kobayashi en Reiko Sudō. De tentoonstelling geeft een gevarieerd beeld van de hedendaagse Japanse ‘fiber scene’. Een ingetogen, maar af en toe ook uitbundige mix van werken aan de muur, monumentale installaties, sculpturen en zelfs video en architectuur. Uit de werken spreekt respect voor eeuwenlang gekoesterde ambachtelijke technieken en materialen, maar ook een open houding ten opzichte van nieuwe ontwikkelingen. Alle kunstenaars in de tentoonstelling maken gebruik van flexibele materialen zoals zijde, washi papier, jute, hennep, staaldraad, synthetische vezels en zelfs gerecyclede zijdecocons.

Traditie & vernieuwing
Zoals het Japanse gezegde oshime kara uchū kaihatsu made – van luiers tot de ‘Space Age’ – zo mooi illustreert: textiel voorziet in de meest basale menselijke behoeftes, maar wordt ook gebruikt voor technische ontwikkelingen zoals de ruimtevaart. ‘Fiber Futures’ telt vele eye-catchers, zoals de schitterende goudkleurige gordijnen van Jun’ichi Arai. De combinatie van oude tradities met nieuwe technieken en materialen is terug te zien in al zijn werk.

De brandwerende gordijnen ontwikkelde hij met speciale garens, waarop ultradunne coatings, waaronder aluminium, zijn aangebracht. Deze lagen worden plaatselijk weggesmolten zodat een glanzend oppervlakte ontstaat.

Lang niet alle werken in de tentoonstelling zijn zo hightech. De luchtige W-Orbit van Akio Hamatani heeft een simpel principe als uitgangspunt. Talloze draden van dezelfde lengte zijn aan een rond frame van vier meter doorsnee gehangen. Door de variërende afstand ontstaat een indrukwekkende W-vorm. Het indigoblauw in dit werk refereert weer aan de traditie, net zoals de frêle ‘halo’ van Japans papier met rode stempels en een kamerscherm opgebouwd uit oude Japanse kranten. Uit de duizenden zigzagsteken, gevouwen objecten en plooien in de tentoonstelling spreekt een fascinatie voor ambacht, handwerk en herhaling. In veel van de werken is de natuur als inspiratiebron terug te zien, van een stenenlandschap tot vormen die doen denken aan onderwaterwerelden en woekerende jungles. Daarnaast komen meer poëtische thema’s zoals vergankelijkheid en het verstrijken van tijd aan bod in deze gevarieerde presentatie.

Internationale allure 
De tentoonstelling heeft internationaal veel aandacht getrokken en was onder meer te zien in Tokyo (Tama Art University), New York (Japan Society Gallery), San Francisco (Museum of Craft and Folk Art), Helsinki (Design Museum) en Parijs (Maison de la Culture du Japon). ‘Fiber Futures’ is georganiseerd door International Textile Network Japan in samenwerking met Tama Art University (Tokyo), onder leiding van Hiroko Watanabe, kunstenaar, voorzitter van ITNJ en emeritus hoogleraar van Tama Art University.

Japan & het TextielMuseum
Met ingang van het najaar zal het TextielMuseum in het teken staan van Japan, het land van de rijzende zon. Naast de tentoonstelling worden er in deze periode verschillende activiteiten georganiseerd rond het thema Japan, zoals interessante inloopworkshops en masterclasses. De stalenkamer in de bibliotheek zal tevens het thema uitstralen. Hier zijn prachtige voorbeelden van Japanse stoffen uit het einde van de 19e eeuw te bezichtigen. Daarnaast worden op de toonplanken boeken uitgelicht over Japanse textiel, zoals over de kunst van het inpakken (furoshiki) en Japanse tie-dye (shibori). De Textielshop verkoopt boeken en producten die aansluiten bij de tentoonstelling.

In ‘Fiber Futures | Kunst uit Japan’ wordt werk van de volgende kunstenaars gepresenteerd: Machiko Agano, Mitsuko Akutsu, Jun’ichi Arai, Tomoko Arakawa, Tetsuo Fujimoto, Dai Fujiwara, Akio Hamatani, Kyōko Ibe, Kiyomi Iwata, Yasuko Iyanaga, Naomi Kobayashi, Kinya Koyama, Shigeo Kubota, Kyōko Kumai, Akiko Kumazawa, Tetsuo Kusama, Hitomi Nagai, Emiko Nakano, Yuh Okano, Fuminori Ono, Kazuyo Onoyama, Rei Saitō, Hisako Sekijima, Naoko Serino, Reiko Sudō, Hideho Tanaka, Takaaki Tanaka, Misao Tsubaki, Hiroko Watanabe en Atsuko Yoshioka.