Jeugd, jeugdigheid, eeuwige jeugd, jeugdige schoonheid… deze begrippen vertolken een verlangen dat vandaag intens en breed gedragen is. Sociale media, publiciteit, marketing en mode zijn in de ban van jonge mensen als een frisse inspiratiebron en als aantrekkelijke doelgroep. Deze hedendaagse ‘youthquake’ vormt een dankbaar uitgangspunt voor de uitdagende dubbeltentoonstelling die Modemuseum en CCHA/cultuurcentrum Hasselt voorjaar 2018 op touw zetten.
In forever YOUNG onderzoeken we de verbeelding van kind, jeugd en jeugdigheid op het raakvlak van mode en fotografie. Dit zijn niet toevallig twee media waar we een beeld van onszelf tonen. Dit jeugdige ‘imago’ vormt niet alleen de basis van beide expo’s, maar geeft tegelijk aanleiding tot een verkenning van allerhande socio-culturele constructies en connotaties van jeugd en jeugdigheid in heden en verleden. Thema’s die aan bod komen zijn onder meer identiteit, gender, jeugdcultuur als inspiratiebron en eeuwige jeugd.
Modemuseum Hasselt boort met de tentoonstelling Forever YOUNG een actueel thema aan. Jeugd, identiteit en gender zijn veelbesproken in de hedendaagse samenleving. Ook binnen de modewereld is dit een hot topic, waar het jonge publiek dé referentie wordt. Jeugdige influencers en kinderlijke mini-me’s zijn alomtegenwoordig. Sociale media zoals Instagram spelen hierin een cruciale rol.
Begin 2017 bracht Belgisch topmodel Hanne Gaby Odiele het traditionele genderpatroon ter discussie door zich openlijk te outen als interseks. Modehuizen en online winkels bieden steeds vaker genderneutrale kleding aan, zowel voor kinderen als voor volwassenen. Deze trend is slechts schijnbaar nieuw: tot de vroege twintigste eeuw droegen jonge jongens en meisjes ook dezelfde kleding. Forever YOUNG maakt van deze genderdifferentiatie het beginpunt van de tentoonstelling.
Aan de hand van kledingstukken uit de eigen museumcollectie aangevuld met bruiklenen van het Londense Victoria and Albert Museum, MoMu Antwerpen en het Gemeentemuseum Den Haag opent de expo met een historisch luik dat de ontwikkelingen in kinderkleding illustreert en toont hoe uniseks kindermode gaandeweg verandert in jongens- versus meisjeskleding en hoe deze zich verhoudt tot de kleding van de ouders.
Het verlangen naar jeugdigheid en eeuwige schoonheid is inherent aan mode, die obsessief op zoek is naar manieren om zich te vernieuwen en te verjongen. Deze zoektocht getuigt van een zekere melancholie: ondanks de kortstondigheid van jeugdigheid in het mensenleven, blijven we er eeuwig naar hunkeren. Of om het met de woorden van de Ierse dramaturg George Bernard Shaw te zeggen: “Youth is wasted on the Young”. Kleding is een manier om dit jeugdige gevoel (tevergeefs) terug te vinden. Daarvan getuigt de eigentijdse catwalk die gedomineerd wordt door kleding geassocieerd met jongeren: sneakers, jeans en hoodies zijn alom present.
De expo bekijkt de referentie aan jeugd of jeugdigheid als fundamenteel element van een periode of ontwerper. Zo worden de jaren twintig en zestig gekenmerkt door een youthquake. De mode in die periodes staat volledig in het teken van youthfulness. Verschillende hedendaagse designers presenteren collecties op de catwalk die refereren aan subculturen zoals punk, Teddy boys, hippies etc., zonder dat deze inherent deel uitmaken van hun oeuvre. Bij ontwerpers zoals Raf Simons en Hedi Slimane is jeugd de kern van hun identiteit: niet alleen hun kledingstukken maar ook hun magere, jonge modellen refereren aan de jongerenwereld.
Een aantal modecoryfeeën lijken nooit oud te worden. Denken we maar aan Iris Apfel. Dit flamboyante, Amerikaanse stijlicoon lijkt ondanks haar hoge leeftijd eeuwig jong door haar levensfilosofie en manier van kleden. Ook Kate Moss staat symbool voor jeugdigheid in de mode, niet in het minst door de beelden die van haar gemaakt werden op zestienjarige leeftijd door fotografe Corinne Day voor Life Magazine, niet toevallig het campagnebeeld van deze tentoonstelling.
Het werk van ontwerpers als Walter Van Beirendonck, Viktor & Rolf, maar ook Gucci en Moschino bevat vaak speelse en surrealistische referenties aan de kinderwereld. Teddyberen, marsmannetjes, poppen en sprookjes worden geïntegreerd in kleding voor volwassenen. Dat kinderen een steeds belangrijker publiek worden in de mode, blijkt uit de kindercollecties die gelanceerd worden door belangrijke modehuizen zoals Givenchy en Gucci. Beide huizen brengen zelfs ‘mini-me’ collecties uit, waarbij ouder en kind precies hetzelfde dragen. Kinderen lijken steeds belangrijkere consumenten te worden en worden dan ook gebruikt als marketingtools. Ook jongeren die actief zijn op social media, vormen een steeds belangrijkere doelgroep. Omgekeerd spelen social media een cruciale rol in de constructie van identiteit bij de zogenaamde millennials en generatie Z. Mode maakt hier dankbaar gebruik van, of gebruiken zij de mode?
Forever YOUNG wil modeliefhebbers, jongeren, ouders en kinderen aanzetten tot reflectie over de invulling van concepten als identiteit, gender en jeugd in een modecontext. Historische kleding en hedendaagse catwalkcreaties in combinatie met film en fotografie van onder meer Corinne Day, Tim Walker en Luis Monteiro illustreren dit fascinerende verhaal.
Voor meer info zie Modemuseum Hasselt.