Northern Light - sieraden uit Finland
Met de overweldigende natuur en de invloeden van het uitgestrekte, ruige landschap als onuitputtelijke inspiratiebron vervaardigen Finse sieraadkunstenaars objecten met een geheel eigen beeldtaal.
CODA Museum vangt het gevoel van dat meest noordelijke deel van Europa in de tentoonstelling Northern Light - sieraden uit Finland. Tarja Tuupanen, Eija Mustonen en Anna Rikkinen maakten op uitnodiging van CODA een unieke selectie die een geheel eigen inhoud kent, maar tevens een brug slaat naar de CODA collectie; met ruim 9000 objecten de grootste eigentijdse sieradencollectie ter wereld. Northern Light toont sieraden van uiteenlopende materialen, formaten en toepasmogelijkheden. De tentoonstelling biedt een diversiteit aan sieraden vervaardigd met nieuwe en verrassende technieken, waaronder ontwerpen die bij CODA worden gerealiseerd met een hoogwaardige 3D printer. Northern Light is te zien van 9 februari 2019 tot en met 16 juni 2019.
In de jaren ’60 ontstond er in Midden-Europa een nieuwe stroming in de sieraadkunst, een beweging die Finland - iets later - in de jaren ’80 bereikte. Nieuwe materiaalkeuzes leidden ertoe dat kunstenaars het lichaam als een doek of speeltuin voor sieraden gingen gebruiken. Het lichaam was altijd al het toneel waarop sieraden werden gepresenteerd, maar de relatie tussen makers en dit ‘podium’ voor sieraden werd minder eenzijdig en zelfs interactief of dialogisch. Sieraadkunstenaars beperkten zich niet meer tot de traditionele materialen en voegden papier, plastic, textiel en gevonden objecten toe aan hun repertoire.
Northern Light toont het werk van 32 Finse sieraadontwerpers. De titel van de tentoonstelling is niet alleen een letterlijke verwijzing naar de geografische positie, maar ook een symbolische die letterlijk en figuurlijk een - noordelijk - licht laat schijnen op het sieraadontwerp. De tentoonstelling is als een reis door Finland waar de sieraden het persoonlijke verhaal van de makers vertellen; de relatie met de wereld, samenleving en - vooral - de natuur.
Sieraden met een boodschap
Finse sieraden hebben regelmatig een ongepolijst en wat ruig karakter. Ze zijn zelden schreeuwerig en attenderen de beschouwer op geheel eigen wijze en in een geheel eigen beeldtaal op hun aanwezigheid. Je moet tijd met ze doorbrengen om de gebruikte materialen goed te bekijken en te ervaren. Wie deze sieraden die tijd schenkt, ziet bijvoorbeeld nauwkeurig gestikte garenpatronen in een laag kralenwerk, een dunne laag vernis of een voorzichtig gevouwen vel papier. De Finse natuur en het ritme van de seizoenen worden door sieraadkunstenaars vertaald in hun werk. Zo ligt de fascinatie van Terhi Tolvanen (1968) bij de combinatie van mens en natuur en de sporen die de mens daar achterlaat. Hoewel van een heel andere orde, is deze menselijke inmenging in de natuur ook terug te vinden in het werk van Aino Favén (1957), Tiina Rajakallio (1979) en Wiebke Pandikow (1986). Zij bekritiseren het uitputtende gebruik van grondstoffen dat in grote mate verantwoordelijk is voor de vervuiling van de oceanen. Zij vormen gerecyclede plastic tassen, rubber en flessen om tot, wellicht onverwachte, schoonheid. Maria Nuutinen (1975) struint over vlooienmarkten en laat zich inspireren door voorwerpen als foto’s, spiegels, speelgoed en textiel die daar te koop aangeboden worden. Nelli Tanner (1976), Hanna Ryynänen (1993), Jenni Sokura (1983), Matti Mattsson (1950) en Ulla Ahola (1984) onderzoeken aan de hand van hun sieraden, veelal vervaardigd van gebruikte voorwerpen, de culturele betekenis en waarden die aan die voorwerpen verbonden zijn, de herinneringen die ze bij zich dragen en de relatie die ze hebben met Finse tradities en folklore.
Verschillende makers in Northern Light grijpen terug op eeuwenoude ambachtstradities als smeden en houtsnijden. Eija Mustonen (1961) verwijst met haar grote ‘schorten’ gemaakt van koper en alpaca naar traditionele zilversmeedtechnieken. Ook nieuwe technieken en onconventionele materialen komen ruimschoots naar voren. Zo heeft Kimmo Heikkilä (1970) voor de tentoonstelling nieuwe ontwerpen gerealiseerd die geprint worden met een hoogwaardige 3D printer die na deze tentoonstelling onderdeel uitmaakt van het in 2019 te openen CODA ExperienceLab.
Hoewel gemaakt in een relatief afgelegen Scandinavisch land, heeft de moderne Finse sieraadkunst een internationaal karakter en worden deze steeds zichtbaarder in de wereldwijde sieraadkunstwereld. Van oudsher – en ook nu nog – spelen Finse kunstenaars een actieve rol bij het organiseren van tentoonstellingen en evenementen binnen hun marginale maar levendige werkveld. De tentoonstelling Northern Light is te ontdekken vanaf zaterdag 9 februari in CODA Museum. Tijdens de tentoonstelling wordt op vijf donderdagen een workshop gegeven waarbij in het verlengde van Northern Light natuurlijke en organische vormen worden onderzocht en een eigen sieraad kan worden ontworpen en gemaakt met een 3D printer. Meer informatie omtrent de tentoonstelling en workshops is te vinden op de website van Coda.
Deel
