Met deze expositie onderzoekt het Centraal Museum Utrecht als eerste kunstmuseum in Nederland de witte blik waarmee decennialang mode is gepresenteerd, gedragen en verzameld. Op basis van jarenlang onderzoek door zwarte, witte en niet-zwarte personen van kleur moeten we constateren dat de gevolgen van het koloniale verleden tot op de dag van vandaag doorwerken, óók in de modesystemen.
Met de tentoonstelling wil het museum aan de hand van iconische ontwerpen een inclusievere herinnering ondersteunen. Modeconservator Ninke Bloemberg en co-curator en Diversity Rules-oprichter Janice Deul onderzoeken hoe zwarte ontwerpers de modewereld hebben beïnvloed en een groot deel van wat als modieus wordt gezien. Met haar platform Diversity Rules maakt Deul zich sterk voor een inclusief modelandschap, een topic dat ze al jarenlang op de publieke agenda zet.
Janice Deul: ‘Black people zijn de ‘Curators of Cool’, wordt regelmatig gezegd, maar dat wordt lang niet altijd erkend of herkend waar het ertoe doet. Dat heeft alles te maken met macht en historie. Daarom ben ik zo blij met deze expo. Het is een viering van black beauty, talent en cultuur, die hopelijk tot nadenken stemt en modellen en ontwerpers de credits geeft die ze verdienen.’
Ninke Bloemberg: ‘Via tentoonstellingen vertellen we verhalen: over mensen, over kunst, over geschiedenis en over mode. Met Voices of Fashion kijken we met een kritische blik naar onze eigen collectie en onderzoeken we de ‘blind spots’. Door de samenwerking te zoeken met diverse partijen voegen we informatielagen toe aan de modegeschiedenis, die niet eerder zijn verteld. De tentoonstellingsvormgeving van Afaina de Jong, die veel waardering oogstte voor de vormgeving van de tentoonstelling Tranen van Eros, is wederom spectaculair.’
Te zien zijn onder meer ontwerpen van Cross Colours, Louis Vuitton/Virgil Abloh, Moncler x Valentino, Ozwald Boateng, Ikire Jones, Yves Saint Laurent, Marga Weimans en XULY.Bët. Daarnaast werken we samen met jong talent als The New Originals, Thebe Magugu en Lesiba Mabitsela. Samenhangend daarmee onderzoeken we ook de imperfecties in de eigen modecollectie.
Artistiek directeur Bart Rutten: ‘Vanuit onze brede collectie, waarin mode een belangrijke plaats inneemt, willen we kennis uitwisselen over actuele onderwerpen. Janice Deul en Ninke Bloemberg, ondersteund door expertmeetings, dragen door hun onderzoek van onze collectie bij aan het belangrijke debat over inclusie en diversiteit. Dit willen we ook in de toekomst laten doorklinken in onze collectie.’
In de tentoonstelling wordt ook geconstateerd dat we er nog niet zijn met betreking tot gelijkheid in de schoonheidsindustrie, in de maatschappij en in de mode. Etnische diversiteit op de catwalk en in magazines staat weliswaar volop in de aandacht - we zien vaker modellen van kleur op covers- en onderwerpen als culturele toe-eigening en black hair staan meer en meer op de publieke agenda. Bewegingen als #BlackModelsMatter en #BlackGirlMagic en voorvechters als Bethann Hardison, die zelf vanaf de jaren zeventig een zeer succesvol model is, blijven echter nodig om de aandacht te vestigen op ongelijkheid.
Wat is er gebeurd sinds Yves Saint Laurent en Paco Rabanne in de jaren zestig een diverse casting voor hun shows brachten? Voices of Fashion zet aan de hand van onder andere magazines en beelden catwalkshows zwarte (rol)modellen, van toen en nu, in de spotlights.
Voices of Fashion roept stellingen op om stereotyperingen te bevragen en gaat politieke onderwerpen of gepolitiseerde items niet uit de weg. Zo wordt er makkelijk naar ‘streetwear’ verwezen, maar waar komt deze term eigenlijk vandaan? En wat betreft diversiteit binnen diversiteit?
Verschillende ontwerpers reflecteren in de tentoonstelling op de impact van culturele identiteit op hun werk. Denk aan Marga Weimans, die in haar collecties de stereotypering van de zwarte vrouw wil doorbreken, maar ook bijvoorbeeld aan Sunny Dolat met zijn project Not African Enough. De Surinaams-Nederlandse Giorgio Toppin van het label Xhosa krijgt geregeld de vraag of hij streetwear maakt, terwijl hij zich op couturekleding voor de man richt. Het Centraal Museum gaat voor dit onderwerp samenwerkingen aan met aanstormende talenten uit binnen- en buitenland.
De tentoonstelling gaat vergezeld van een rijk geïllustreerd bookazine met interviews en columns. Het museum maakt deze samenwerking met Serana Angelista en Glamcult.
Fotografie persbeeld: Coco Olakunle, Creative production: Carmen Hogg, Clothing: The New Originals. Modellen: Wali Adeleke, Omobowale Akinbode en Yusuf Ganiu.