Halssieraad

"Gorget" (Engels). Sandaalzoolvormig halssierraad van steen. Kan gerelateerd zijn aan de zgn. "sandal-sole gorget" die van steen, maar vooral van zeeschelp werden gemaakt, als typisch product van de Glacial Kame (Early Woodland) cultuur (Brose, Brown en Penny 1985:35) Deze cultuur heeft ongeveer vanaf 1000 voor Chr. tot 100 na Chr. bestaan, in het gebied dat nu het zuiden van Michigan, het noordoosten van Indiana en het noordwesten van Ohio beslaat. Ten zuiden en zuidoosten daarvan bestond de Adena cultuur (Fagan 1991:361). Het is niet duidelijk waar deze gorget precies vandaan komt, wel dat hij prehistorisch is. Gorgets kunnen behalve van steen of schelp, ook van koper gemaakt zijn. Steensoorten verschilden in kleur en textuur. Naast de sandaalzool vorm waren vooral rechthoekige gorgets gebruikelijk. Andere vormen zoals een lansvorm en ronde vorm kwamen eveneens voor. Deze gorget is vrij eenvoudig, in tegenstelling tot 'luxer uitgevoerde' gorgets die bewerkt en versierd zijn, vaak met een dierfiguur. Gedurende een lange periode was het dragen van gorgets vrij algemeen in Noord-Amerika, evenals de uitgebreide cultuur van het begraven van de doden (eventueel na crematie of tijdelijke plaatsing van de overledene elders). Hiervoor werden grafheuvels aangelegd die van een grote omvang konden zijn doordat steeds meer doden en aarde werden toegevoegd. Met het ontstaan van sociale verschillen werden de grafgiften en graven van sommige personen en families uitgebreider. Vooraanstaande personen kunnen ouderen zijn geweest, of mensen uit een bepaalde familie- of clanlijn waaruit (rituele) leiders voortkwamen (Fagan 1991:350). Het is niet goed na te gaan hoe sociale structuren in die tijd opgebouwd waren. In ieder geval was er contact met veel mensen, die nodig waren bij het bouwen van de grafheuvels. Handel was eveneens heel gebruikelijk, wat is af te leiden uit materialen zoals zeeschelpen die van ver zijn aangevoerd. Gorgets werden vaak aangetroffen in graven, als onderdeel van de uitdossing van de overledene. Literatuur: Brose, David S., Brown, James A., en Penny, David W. Ancient Art of the American Woodland Indians 1985 Harry N. Abrams, Inc., Publishers, New York in association with the Detroit Institute of Arts. Brian M. Fagan Ancient North America. The Archeology of a Continent 1991 Thames and Hudson Ltd, London