Kledingspeld (tupu)

Zilveren doekspeld, tupu, bestaande uit een bolletje met gedraaide naald. De tupu is een kledingspeld, gebruikt om de omslagdoek (aqsu) die vrouwen droegen, vast te zetten. Ze werden enkel of in een paar gebruikt en waren er in bijna alle maten en metaalsoorten. De tupu werd aan de kust veel minder gebruikt dan in de hooglanden. Dit is verklaarbaar uit het koudere klimaat van de hooglanden, waar een omslagdoek nodig was om warm te blijven. Inheemse vrouwen in de Andes dragen nog steeds tupu’s, hoewel het gebruik terugloopt. Meestal had een vrouw een paar voor dagelijks gebruik (tegenwoordig vaak vervangen door bijvoorbeeld een veiligheidsspeld) en een paar voor feestelijke gelegenheden. Bij hedendaagse Andesvrouwen zijn dat vaak zilveren, lepelvormige tupu’s die met een kleine ketting aan elkaar bevestigd zijn. Ze zijn vaak al meerdere generaties in gebruik. De Inca’s offerden kleine metalen beeldjes die miniatuurkleren droegen. Vrouwenbeeldjes droegen daarbij een metalen miniatuurtupu. Het zichtbare uiteinde van de tupu’s was zeer veelvormig. Veel hebben een rond, ovaal of halve maanvormig uiteinde zonder versiering. Deze zilveren tupu bestaat uit een hol bolletje, waarin een klein stukje hard materiaal ingesloten zit. Dit geeft een rinkelend geluid als het bewogen wordt. De draagster van deze tupu zal goed hoorbaar geweest zijn als ze rondliep. De smid heeft de naald van deze tupu ter versiering gedraaid. De tupu komt uit Ecuador, ten tijde van de Inca overheersing.