Kroon, die een onderdeel is van het candomblé kostuum voor de godheid Oxalá

De kroon is een onderdeel van het kostuum voor Oxalá. Een dergelijk kostuum wordt gedragen in de terreiro Ilê Axé Jagun van de priesteres Mâe Nini als het medium in de Afro-Braziliaanse religie candomblé door deze orixa (godheid) wordt bezeten in zijn verschijningsvorm als Oxalá Oxalufon, de oudere en bedachtzame versie van deze orixa. Dit attribuut is tevens het nauwst verbonden met het Yoruba koningschap in West-Afrika. Vaak is de kroon voorzien van een kralensluier - bij dit kostuum echter aangebracht op de hoofddoek - als het meest essentiele teken van zijn koninklijke waardigheid. De kralenvoile (ade) symboliseert namelijk het bovennatuurlijke aspect van het Yoruba koningschap en alleen de koninklijke orixas Oxala Oxalufon, Oxum en Iemanjá mogen een dergelijke sluier dragen (Smith Omari, 1984: 32). De bijbehorende attributen zijn behalve deze kroon: een blikken borstgordel, polsbanden en bovenarmbanden eveneens van blik; twee kettingen met elk een blikken hanger in de vorm van een duif; een kralensnoer van witte glaskralen; zes ringarmbanden en een ceremoniële staf (paxoro) met blikken hangertjes. Het bijbehorende kostuum bestaat uit: een rok, een broek, blouse, twee zijpanden, een hoofddoek met kralensluier en twee petticoats. In de Afro-Braziliaanse religies umbanda en candomblé is de rooms-katholieke figuur van Jezus Christus geliëerd aan de hoogste orixá (godheid) Oxalá. Hij is de godheid van de hemel, de zon, het vuur. Zijn dag is vrijdag en zijn teken het kruis. Zijn kleur is zuiver wit en onder de aan hem geschonken offergaven vindt men rijstemelk, witte duiven en ook alles wat zoet is, met name bijenhoning (Figge, 1973: 327). Als een medium tijdens een candomblé dienst door hem bezeten raakt kan hij zich in verschillende vormen manifesteren: als Oxalá Oxaguian of als Oxalá Oxalufon. Oxalá Oxaguian is de jonge scheppergod, die tijdens de trance met een schild en een korte dikke staf in zijn handen woeste krijgsdansen uitvoert. Oxalá Oxalufon is de verschijningsvorm van de oudere Oxalá, die geboorte en creativiteit beheerst, vader van alle orixas is en echtgenoot van de orixas Nana Buruku en Iemanjá. Zijn medium danst in een wit kostuum zeer kalm en voorover gebogen als een heel oude man, leunend op zijn staf (paxoro) en beschermd door de andere aanwezige orixas, die hem bedekken met een witte doek (Smith Omari, 1984: 21). De duif als versiering voor deze kroon en de andere attributen heeft wellicht te maken met het feit, dat een (witte) duif het belangrijkste offerdier is voor Oxalà (Figge, 1973: 32). Vervaardiging De kroon hoort bij het kostuum van Oxalá en is in opdracht van het Tropenmuseum gekocht op de Sâo Joaquim markt in Salvador. De onderdelen van de kroon - inclusief de duiffiguur bovenaan - zijn uit repen blik geknipt, van gedreven en geciseleerde versieringen voorzien en in de gewenste vorm aan elkaar vastgeklonken. Dergelijke blikken attributen, die gedragen worden tijdens candomblé diensten, worden vervaardigd in ateliers door kunstenaars en ambachtslieden. In Salvador, in het Casa dos Objetos Mágicos in het Barbalho fort, worden in een project (Programa Monumenta) dat ondersteund wordt door het Ministerie van Cultuur sinds 2006 jonge mensen opgeleid voor dit ambacht, zodat dit culturele erfgoed niet verloren raakt en de jeugd een ambacht leert, waarmee de kost verdiend kan worden.