Brabantse mode

In samenwerking met het platform Brabants Erfgoed duikt Modemuze in de wereld van mode uit Brabant: wat droeg men hier vroeger? Wat is de mode-identiteit van Brabant tegenwoordig? Hoe ziet een Brabantse stof eruit?

Brabantse streekdracht

Wie op Modemuze zoekt op 'Brabant' komt - logischerwijs - snel op de streekdracht uit. Kleding en accessoires uit verschillende regio's van Noord-Brabant geven een beeld van het modebeeld tussen 1850 en 1950.

De bijna weelderige poffer is een opvallend onderdeel van de Noord-Brabantse streekdracht: witte en zwarte varianten wisselen elkaar af, maar de versiering is bij beide rijk. Onder de poffer kon een muts worden gedragen, waarboven de zijden kunstbloemen, linten en kant het hoofd in een boog omlijstten.

Minder goed bewaard is de kleding van vóór 1850: daarvoor moeten we het vooral hebben van schilderijen, prenten en schriftelijke overlevering. 

Brabantse textiel- en leerproductie

De Noord-Brabantse relatie met mode ligt niet alleen in het dragen: al vanaf de Middeleeuwen was textielproductie in bijna heel Noord-Brabant de belangrijkste vorm van nijverheid. Eerst werd er alleen 'laken' geproduceerd, maar vanaf de 15de eeuw werd er ook linnen gemaakt. Ook de speldenmakers vormden een belangrijke tak van de nijverheid.

Een paar eeuwen later was Brabant de belangrijkste leerproducent van Nederland. Onder andere door de ligging van de provincie kwam hierdoor ook een levendige schoenproductie op gang. Wie de lijst van Nederlandse schoenfabrikanten op Wikipedia bekijkt, ziet al gauw dat verreweg de meeste bedrijven gevestigd zijn of waren in Brabant.

Door industrialisatie konden Brabantse textiel- en leerproducenten nog een tijd blijven concurreren met (buitenlandse) import van producten. Het was in deze tijd dat bedrijven als Vlisco (Helmond) begonnen en in 1878 werd een gemeentelijke weefschool voor 'toekomstige fabrikanten en werklieden' opgericht in Tilburg. Ook schoenmakers en leerlooiers mechaniseerden delen van hun productieproces aan het eind van de 19de eeuw.

Bekende ontwerpers uit Noord-Brabant

Hoe zit het dan nu met Brabants design?

Verschillende internationaal bekende ontwerpers zijn misschien afgestudeerd aan ArtEZ in Arnhem, maar zij vinden hun roots in Brabant. Ontwerper Jan Taminiau bijvoorbeeld is geboren in Goirle en Viktor Horsting en Rolf Snoeren (Viktor&Rolf) komen uit resp. Geldrop en Dongen. Zowel Taminiau als Viktor&Rolf excelleren in high fashion ontwerpen met een hoog afwerkingsniveau en gevoel voor luxe. Het doet afvragen of dit iets te maken heeft met hun Brabantse achtergrond (Taminiau werkt regelmatig samen met het TextielLab in Tilburg).

Ook in de schoenen doet Brabant niet onder: naast enkele nog steeds producerende schoenenmerken, is de Brabantse Zeynep Dag bijvoorbeeld een rijzende ster in de schoenenwereld. Niemand minder dan Rihanna heeft haar schoenen gedragen en veelvoudig aangekocht. Met de opening van het nieuwe SchoenenMuseum in Waalwijk, kunnen we niet meer om de Noord-Brabantse schoenen heen.

Bekijk ook de themapagina Brabantse Mode op Brabantserfgoed.nl.