Van sprookjeswereld tot protest

Tijdens de laatste fashion week in september liet Karl Lagerfeld voor Chanel een boulevard uit Parijs nabouwen, bedekte Dries van Noten de catwalk met een tapijt van zacht ‘mos’ en waren de modellen in de show van Moschino getransformeerd tot look-alikes van Barbie. Modeshows zijn uitgegroeid tot een indrukwekkend schouwspel door het gebruik van muziek, licht, decor, choreografie en locatie. Dienden de modeshows veertig jaar geleden ter promotie van een nieuw ontwerp of nieuwe collectie, vanaf de jaren negentig leken modeshows steeds vaker op een autonoom genre om concepten, idealen en ideeën uit te drukken.

Ongevormde Britse mode-industrie

De voedingsbodem voor deze spectaculaire shows was de kleine en ongevormde Britse mode-industrie in de jaren negentig. De jonge, Britse, pas afgestudeerde modeontwerpers van de befaamde modeacademie Central Saint Martins, ook wel de mode-wanhopige genoemd, zochten naar geldschieters om hun collecties te kunnen vervaardigen. Modeontwerpers als John Galliano en Alexander McQueen gebruikten de waarde van schok en spektakel om deze geldschieters, de media en nieuwe toekomstige klanten te bereiken. Hoewel Parijs in deze periode het centrum voor zowel de prêt-à-porter als haute-couture mode was, was Londen daarentegen het centrum van de fantasierijke modeshows. De Parijzenaren stonden te popelen om de jonge Britse ontwerpers binnen te halen en zo vertrok John Galliano in 1996 naar Dior en werd de modeshow één van de voornaamste marketinginstrumenten voor het merk. Zijn shows waren een vorm van pure entertainment, omdat de kleding dikwijls was uitverkocht voordat de show plaatsvond.

Viktor & Rolf, look 1 & 32, collectie 'No', 2008. Foto: ©Style.com.

Conceptuele ontwerpers

Maar het spektakel in modeshows wordt tegenwoordig niet alleen veroorzaakt door sprookjesachtige decors, opzwepende muziek en een kleurrijke lichtshow, zoals de beroemde jaarlijkse show van lingeriemerk Victoria Secret. Nee, ontwerpers als Viktor & Rolf en Hussein Chayalan bereiken spektakel met inhoudelijke modeshows rondom een abstract thema. In 1996 ontstond rondom Viktor & Rolf veel beroering en media-aandacht doordat zij helemaal geen modeshow gaven en daarmee staakten tegen de snelheid van het modesysteem. In 2008 werd opnieuw een statement neergezet door Viktor & Rolf door de hele collectie te bekladderen met het woord “No” om te protesteren tegen de vlugheid van het modesysteem.

Statements in modeshows

Niet alleen conceptuele ontwerpers zoals Viktor & Rolf en Hussein Chayalan maken statements in hun modeshows, ook in de shows van Chanel speelt thematiek naast de esthetiek van de kleding een steeds belangrijkere rol. Afgelopen februari veranderde de catwalk voor de modeshow van Chanel in een waarachtige Chanel-supermarkt en werden alle producten voorzien van het bekende CC-logo als een satire op de hedendaagse consumptiemaatschappij. In de laatste show van Chanel in september werd zelfs een feministisch statement neergezet. Modellen als Cara Delivigne en Gisele Bündchen liepen in deze show protesterend over de catwalk met borden met teksten als “Ladies first” en “Be Different”. Maar pleit de ontwerper Karl Lagerfield daadwerkelijk voor de rechten van de vrouw of is dit een nieuwe manier om media-aandacht te bereiken?

Chanel show, februari 2014. Foto: ©Style.com.

“The Vicious” van Rick Owens

Hoewel Karl Lagerfeld opschudding bereikte door het aansnijden van het feministische thema, ging Rick Owens vorig jaar nog een stap verder met zijn show “The Vicious”. In deze show stampte een leger vrouwen met woeste gezichten letterlijk de modewereld wakker. Geen zeventienjarige, 1.80 meter lange modellen en een traditionele langwerpige catwalk, maar een groep van veertig danseressen met afmetingen van “echte” vrouwen showden Owens’ collectie voor de zomer van 2014. Na afloop van de show van Rick Owens kwam een hevig applaus vanuit het publiek en barstte het debat op twitter en de andere social media los. Modeblogger Susie Bubble twitterde: “The most powerful and provocative statement this season, nay in the last decade yet from Rick Owens”, op de website van Dazed Digital luidde de titel “Is this the beginning of a revolution?” en de Harper’s Bazaar UK beschreef de show als “the show everyone’s talking about”

.

Maar wat was Rick Owens zijn eigen reactie op show? Was het daadwerkelijk een aanval op de huidige mode-industrie? In een interview met de ontwerper na afloop van de show vertelt Owens aan modewebsite Style.com over zijn inspiratie voor de show die hij haalde uit samenwerken, groepsvorming, innerlijke competitie, teams en de donkere kant van teamvorming. Naast zijn ideeën over de strijd tussen verschillende groepen zag Rick Owens deze show als een oefening om zijn kleding toegankelijk te maken voor meerdere lichaamsmaten en daarmee zijn kleding ‘inclusief’ te maken voor iedereen. “We’re rejecting conventional beauty, creating our own beauty,” vertelde Owens aan modejournalist Tim Blanks.

Rick Owens, The Vicious, lente/zomer 2014. Bron: Queerty.com.

Rick Owens, The Vicious, lente/zomer 2014. Bron: Globalgrind.com.

Media-aandacht?

Terwijl Owens met zijn show “The Vicious” pleit voor een verandering van het conventionele modellenlichaam, ontspringt tegelijkertijd de vraag of hij daadwerkelijk het standaard schoonheidsideaal wil veranderen of dat deze show een manier is om media-aandacht te bereiken? Eén ding is zeker: met zijn show “The Vicious” heeft Rick Owens de modewereld wakker geschud, zoals ook Karl Lagerfeld de samenleving een spiegel voorhoudt in zijn laatste shows. Worden modeshows de nieuwe spreekbuis van de samenleving of is het aansnijden van maatschappelijke thema’s in modeshows een tijdelijke trend?