Catwalk toen en nu

 
Kostuumshow in de Stallen, 24 april 1988, Centraal Museum Utrecht.
8 januari 2015
Conservator mode & kostuums Centraal Museum Utrecht

Bij mode en modeshows denk je waarschijnlijk in eerste instantie aan Parijs. Op verschillende manieren werd daar inderdaad gezocht naar manieren om nieuwe ontwerpen aan klanten te showen. Al in 1848 realiseerde modeontwerper en visionair Charles Frederick Worth (1825-1895) dat kledingstukken beter tot hun recht komen als ze daadwerkelijk gedragen worden.

Zo toonde hij in die tijd bijvoorbeeld een sjaal op een echte vrouw in plaats van op een paspop. Zijn vrouw en een van de winkelmeisjes zijn dus wellicht de allereerste modellen. Overigens was Worth ook de eerste modeontwerper die zijn kledingstukken ‘signeerde’, dat wil zeggen dat hij een label met zijn naam aan het ontwerp toevoegde en hiermee de anonimiteit vermeed.

Charles Frederick Worth, Tweedelige baljapon, 1886, Centraal Museum Utrecht.
Charles Frederick Worth, Tweedelige baljapon, 1886, Centraal Museum Utrecht.

Charles Frederick Worth, Detail van een tweedelige baljapon, 1886, Centraal Museum Utrecht.
Charles Frederick Worth, Detail van een tweedelige baljapon, 1886, Centraal Museum Utrecht.

Toch vond de eerste modeshow vermoedelijk plaats in 1903 in het New Yorkse warenhuis Ehrich Brothers. Ook de Fashion Week kreeg in 1943 de primeur in New York onder de naam Press Week. Volgens Valerie Steele, directeur van het Fashion Institute of Technology aldaar, was er behoefte om Amerikaanse ontwerpers meer op de kaart te zetten. De shows werden in deze tijd verzorgd door de grote warenhuizen. Opmerkelijk genoeg werd wel vaak Franse mode (of kopieën daarvan) getoond, als teken van goede smaak. Parijs vormde dus de belangrijkste inspiratiebron voor deze evenementen. Het concept van de Fashion Week lijkt uitermate geslaagd, gezien de grote aantallen die momenteel wereldwijd worden georganiseerd: een creatieve, maar grotendeels ook commerciële aangelegenheid, met als belangrijkste doel: de naamsbekendheid vergroten en de verkoop bevorderen.

De modeshow na 1945

Na WOII namen de modeshows in aantal en frequentie toe, ook in Nederland. Een van de vroegste shows is uit 1956, waarbij de drie grootmeesters van dat moment samen hun collecties toonden. De gelegenheid was tot stand gekomen in het kader van een goed doel; het Nationaal Fonds ter Bestrijding van Kinderverlamming. Er zijn oudere filmpjes bekend, zoals een modeshow van “fladderige strandkleding en de nieuwste badpakken” die op het Zandvoortse strand werd gehouden in 1933. Het verschil is dat hierbij geen sprake is van coutureshows.

Modeshow van Offerman, Heymans en Holthaus in het Victoria Hotel op 21 oktober 1956.

Naast het feit dat bijvoorbeeld de beweging van de stof aantrekkelijk is om te zien of het tonen van een nieuwe collectie, is wellicht het belangrijkste doel van een show om een statement van een merk of ontwerper neer te zetten. Het grote gebaar en spektakel zorgen voor aandacht in de media, en dus voor naamsbekendheid. Dat verklaart waarom er soms miljoenen wordt geïnvesteerd in een slechts 20 minuten durende performance.

Boodschap van de ontwerper

De boodschap die de modeontwerper wil overdragen verschilt. Zo kan de nadruk liggen op esthetiek, en zal een show zich onderscheiden door te overdonderen. Viktor & Rolf kozen tijdens hun Flowerbomb voorjaar/zomer collectie uit 2005 voor een spectaculaire invalshoek. De modellen kwamen in het zwart op en verzamelden zich uiteindelijk op een tableau vivant. Dan verandert het decor plotseling en draait het podium, waarna er een volledig kleurrijk plateau verschijnt met identieke ontwerpen in zoete roze tinten. 

Viktor & Rolf, jurk Michelle, Flowerbomb voorjaar/zomer collectie 2005, Centraal Museum Utrecht.
Viktor & Rolf, jurk Michelle, Flowerbomb voorjaar/zomer collectie 2005, Centraal Museum Utrecht.

Een ontwerper als Hussein Chalayan kiest dikwijls voor een sociaal geëngageerde statement. Tijdens zijn Burka show in 1998 zijn de modellen gekleed in een steeds korter wordende boerka, waardoor het blote lichaam te zien is en slechts het gezicht bedekt wordt. Een duidelijk politiek idee over de Islamitische cultuur en de vrijheden van vrouwen, weergegeven op een modieus podium.

Modeshow als inspiratie

Made in Japan, tentoonstelling, 2001, Centraal Museum Utrecht.
Made in Japan, tentoonstelling, 2001, Centraal Museum Utrecht.

De modeshow an sich kan ook als inspiratie dienen voor een tentoonstellingsontwerp bij het Centraal Museum. In 2001 was de expositie Made in Japan bijvoorbeeld vormgegeven rondom een brede witte catwalk. Ook in 2012 bij Blue jeans was dit gegeven de inspiratie. Als een driedimensionaal landschap slingerde een smalle catwalk in steeds lichtere tinten indigoblauw en met verschil in hoogte door de museumzalen.

Blue jeans, tentoonstelling, 2012, Centraal Museum Utrecht.
Blue jeans, tentoonstelling, 2012, Centraal Museum Utrecht.

In het verleden zijn er zelfs modeshows met de museale modecollectie georganiseerd. Zo werden er in 1988 ter gelegenheid van het 175-jarig bestaan van het museum 30 historische kledingstukken geshowd op modellen. In 1995 vond een vergelijkbare show plaats bij de opening van de tentoonstelling Ruisende rokken. Dit was tevens de laatste keer dat dit gebeurde bij het Centraal Museum en momenteel is herhaling ondenkbaar vanwege internationale afspraken die op dit gebied gemaakt zijn ten behoeven van het behouden van de collectie voor de toekomst.

Kostuumshow in de Stallen, 24 april 1988, Centraal Museum Utrecht.
Kostuumshow in de Stallen, 24 april 1988, Centraal Museum Utrecht.
Categorie: 

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie

Reactie