Zomerkleertjes van de Oranje-Prinsessen
Op 7 juni opent op Paleis Het Loo een kleine presentatie van veertien jurkjes en jasjes van de prinsessen Wilhelmina en Juliana. De tentoonstelling is vooral bedoeld voor kinderen, die tijdens de Prinsen- en Prinsessendagen in gekleurde glimmende jurkjes het paleis bezoeken: een groot verschil met de jurkjes die in de kijkdoos te zien zijn.
Kijkdoos
De jurkjes en jasjes van prinses Wilhelmina (1880-1962) en haar dochter, prinses Juliana (1909-2004), staan opgesteld in een kijkdoosvitrine in de Audiëntiezaal van het paleis. De opstelling en speelse vormgeving gaat niet alleen om de kleding zelf, maar vooral ook om het verhaal erachter: de gelukkige zomers die beide prinsesjes op en rond Paleis Het Loo in de natuur doorbrachten.
Wij rekenen op veel kleine bezoekers die het paleis deze zomer zullen bezoeken voor de Prinsen- en Prinsessendagen, vier dinsdagen in juli en augustus. De meeste ‘prinsesjes’ dragen op deze dagen een gekleurde, maar vooral roze, versierde jurk van glimmende kunststof en gouden of zilveren kroontjes op het hoofd. Wat echter het meest opvalt aan de kleertjes in de kijkdoos is dat deze allemaal wit zijn en zijn uitgevoerd in natuurlijke materialen als katoen en linnen. Maar ja, het zijn nu eenmaal jurkjes en jasjes uit het einde van de 19e en het begin van de 20e eeuw en niet van deze tijd. Zij zijn versierd met borduursels, gekleurde linten, strikken, rozetten en mooie randjes en kantjes en er hoorde altijd een bijpassende onderjurk bij (afb. 1, 2, 7 en 8).
De kleertjes zijn onder meer gedragen tijdens de lange zomers in de tuinen en het park van het paleis en vooral rond het Zwitserse chalet dat koning Willem III liet bouwen voor de kleine Wilhelmina.
Staatsiefoto’s
De schattige jurkjes verwijzen naar zorgeloos en informeel buiten spelen. Maar de zoektocht naar afbeeldingen van de prinsesjes in hun witte kleertjes leverde vooral officiële staatsiefoto’s van de kleine meisjes op, bestemd voor verspreiding door het hele land. Vaak werden deze foto’s gemaakt in een studio tegen een achtergrond die zowel een sfeer van het leven binnenshuis, als buitenshuis moest weergeven (afb. 3).
Prinses Wilhelmina werd een paar keer in een witte jurk met gekleurde linten in een olieverfschilderij vereeuwigd, waarbij vooral het zeer lage decolleté opvalt (afb. 4). Bij de portretfoto’s en schilderijen van de prinsesjes ging het niet om de weergave van een kind in contemporaine zomermode, maar vooral om het vastleggen van een representatief beeld van een prinses van Oranje-Nassau. Zoals koningin Wilhelmina later in haar memoires omschreef werd zij zelfs voor het dagelijkse speeluurtje met haar vader koning Willem III gekleed in een ‘mooie jurk met open hals en zonder mouwen, met een grote ceintuur en strikken van dezelfde kleur op de schouders. Dit type jurkje was ook hofdracht.
Op de foto’s die jaren later van prinses Juliana en haar tuinbaas in de moestuin zijn gemaakt, werd de kleine prinses zittend tussen de aardappels gefotografeerd als een koninklijk dametje in de dop, compleet met een zeer kostbare parasol, waarvan het handvat versierd is met een konijnenkop van ivoor, bezet met juwelen (afb. 5).
Garderobière
Er werd door velen aan de prinsessengarderobes gewerkt. Toen Wilhelmina vijf jaar was, kreeg zij een eigen garderobière. Ook werd een beroep gedaan op vaste naaisters, zoals Mina van der Broek en Geesken Peters, die vaak in de rekeningen voorkomen. Geesken werd in 1897 opgevolgd en prinses Wilhelmina schreef in een brief aan haar oude gouvernante, dat Geesken’s opvolgster heel handig was en haar zomerjurken maakten.
In maart 1886 werd door de Haagse mandenfabriek van de erven N. van Vliet een rieten beklede paspop geleverd voor het vervaardigen en passen van maatkleding voor Wilhelmina. Later volgden er nog meer nieuwe poppen of werden bestaande paspoppen door Van Vliet vermaakt. Een van deze kinderpaspoppen is bewaard gebleven (afb. 6).
Het onderzoek naar de kinderkleding van prinses Juliana is nog in volle gang. Wel is duidelijk dat de gouvernante van Juliana, freule Louise van de Poll, niet alleen verantwoordelijk was voor de opvoeding van Juliana, maar ook zeer druk was met de vele bestellingen voor haar prinsessengarderobe.
Modehuizen
De luxe kleertjes van Wilhelmina kwamen van Nederlandse of buitenlandse modehuizen, zoals Philippona Ketelaar in Amsterdam, die in 1886 bijvoorbeeld vier kindercorsetjes voor Wilhelmina leverde, Maison Petit in Den haag en Washington Moon in Londen. Ook werd onder andere kinderkleding besteld bij Tesselschade en Arbeid Adelt en bij het borduuratelier Thérèse Hersche in Zwitserland.
De inspiratie voor de prinsessengarderobe van Wilhelmina kwam waarschijnlijk mede uit modetijdschriften. Zo waren er abonnementen op De Bazar, geïllustreerd tijdschrift voor modes en handwerken, en op La Mode Française, La Mode Illustrée, Le Moniteur de la Mode en andere tijdschriften. Ook werden Engelse patronen van Metropolitan Fashions en Bayard’s besteld.
Of de witte zomerjasjes- en jurkjes van Wilhelmina en Juliana besteld zijn bij een sjiek modehuis of door een van de vaste hofnaaisters zijn gemaakt naar de patronen uit een van de modetijdschriften valt niet te zeggen, aangezien in geen enkel kledingstuk een etiket schuil gaat. Maar wat wij wel weten is dat ze gedragen zijn door twee kleine prinsessen van Oranje-Nassau die vele gelukkige zomers doorbrachten op en rond Paleis Het Loo.
Deel
Aanvullingen
Vul deze informatie aan of geef een reactie
Reactie