Wikkelrok van raffia

De rok is afkomstig uit het Oubangi-gebied. Douglas (1958) geeft een beschouwing over het gebruik van raffia bij de Lele. Hier wordt raffia gebruikt als ruilmiddel, soms als betaalmiddel. Het is een bezit en een waarde maatstaf. Ook de status van de ontvanger van goederen bepaalt de prijs in raffia. Twee lengtes raffiaweefsel wordt gebruikt voor een mannen- of vrouwenrok. Vijf tot tien lengtes (zonder borduurwerk) wordt gebruikt als semi-ceremoniële rok. Tien lengtes met geappliqueerde rand wordt gebruikt als dansrok (mapel mahangi). Raffia is het gezamenlijk bezit van de erfgenamen, in vrouwelijke lijn, van de groep. Elke dag gedragen, gaat een rok ongeveer vier maanden mee. Bij het bereiken van de volwassen leeftijd moet een jongen 20 doeken aan zijn vader geven. Een man geeft 20 doeken aan zijn vrouw bij iedere geboorte. Bij overlijden van de schoonouders krijgen zij deze 20 doeken van de man mee als grafgift. Onenigheid wordt ook vaak beslecht met het aanbieden van raffia. Speciale gelegenheden worden bezegeld met raffia. Indien iemand lid wordt van een cultusgroep wordt door hem raffia geschonken dat vervolgens onder de groepsleden wordt verdeeld. In sommige gevallen kan raffia vervangen worden door geiten, Congo-francs of camwood (hard rood hout, afkomstig van een Afrikaanse boom, phia nitida, vaak gebruikt vanwege de rode kleurstof). Geiten hebben alléén een geldwaarde en worden niet gegeten. Indien gebruikt als betaalmiddel, wordt bij raffia wel afgeweken van het juiste aantal. Echter bij camwood en geiten niet. Ten opzichte van vreemde bevolkingsgroepen wordt raffia echt als geld gezien. Omdat de waardering van Congo-francs anders was dan de waardering van raffia, was het bijna onmogelijk raffia voor francs te kopen. Het heeft een andere status dan geld. Heeft iemand veel raffia, dan zal hij daar altijd van uitdelen aan anderen en aldus status of goodwill verwerven. Raffia heeft een sociale rol voor dorpen ten aanzien van elkaar, onder andere bij huwelijken. Ook rechten over een vrouw of slaaf worden voldaan door middel van raffia. Raffia wordt dus in tegenstelling tot geld voornamelijk gebruikt als 'status-betaalmiddel'.