Being a face in the crowd: mods in Nederland

Begin jaren 60 maakt London kennis met een nieuw fenomeen: jonge mensen uit de arbeidersklasse die zich boven hun stand gaan kleden in Italiaanse maatpakken, kasjmier truitjes en loafers. Ze luisteren naar Amerikaanse soul en rhythm-and-bluesmuziek en verplaatsen zich door de stad op glimmende Vespa scooters. De mod is geboren.

En de mod leeft nu nog steeds. Niet alleen aan de andere kant van het kanaal, maar ook hier in Nederland. In deze tweedelige serie wordt de mod-subcultuur door Modemuze verkend: toen en nu. In deel 2 spreekt Modemuze met een vijftal Nederlandse mods in de leeftijd van 17 tot 38 jaar. Wat betekent mod zijn voor hen?

Meeting the mods

Een bedrijventerrein in Amsterdam Noord, liggend tussen de arbeidershuisjes van de wijk Vogeldorp en het industrieterrein even verderop. Op het eerste gezicht misschien niet de meest voor de hand liggende plek om af te spreken voor een fotoshoot waarin een Engelse subcultuur uit de jaren 60 centraal staat. Toch klopt het wel. De originele mods kwamen tenslotte uit arbeidersgezinnen. Een afkomst die ze door middel van hun kleding probeerde te ontstijgen.

Een voor een druppelen ze binnen in het kantoor dat deze ochtend dienst doet als productiehok: jonge mensen die er allemaal uitzien alsof ze zo uit de jaren 60 zijn gekomen. Ze kennen elkaar goed dus de begroetingen zijn hartelijk.

Weekendtassen worden neergezet, jassen zorgvuldig opgehangen en al snel gaan de gesprekken over twee dingen: voetbal en kleding. Wie speelt wanneer en wie gaat er winnen. Maar ook: welke kledingstukken recentelijk nieuw gekocht zijn en hoe je suède schoenen het beste schoon houdt.

Duncan, Janneke, Lars, Michael en Sierra: ze zien er allemaal uit om door een ringetje te halen, maar schijn bedriegt. Een aantal zaken moet blijkbaar nog gebeuren voordat er gefotografeerd kan worden.

Een van de jongens haalt een stijltang uit zijn tas waarmee hij zijn lange bakkebaarden nog mooier en prominenter maakt dan ze al zijn. Uit een plat kartonnen doos komt een in vloeipapier gevouwen kaftan met paisley-print. Precies zo'n model en print als de kaftan die een van de anderen ook heeft meegenomen. Twijfel ontstaat. Wie draagt wat? Beiden in kaftan is sowieso geen optie. Daarvoor zijn de prints te opvallend.

Toch maar wat anders dan en de kaftan gaat terug de doos in. 

Muziek is alles

De liefde voor mod begon voor deze mensen allemaal met muziek. En dan niet per se met jaren-60-muziek, maar vooral met Oasis. Deze Britse band rond de broers Liam en Noel Gallagher stond midden jaren 90 centraal in de Britpop-scene en zorgde voor een heropleving van mod onder jongeren. Michael heeft met zijn 38 jaar als enige de leeftijd om de opkomst van Oasis bewust te hebben meegemaakt, de rest maakte later kennis met deze iconische band.

Duncan: 'Toen ik jonger was luisterde ik gewoon naar wat er op de radio te horen was. Mijn zus is ouder en zij luisterde naar Britse bandjes als The Wombats en Kooks, en dat interesseerde me wel. Dan ga je zelf verder zoeken en toen kwam ik bij Oasis uit en dan begint het. Voor je het weet ben je zeven jaar verder en rij je op een Vespa.'

Een vriend van Janneke liet haar voor het eerst Oasis horen. Ze was direct verkocht. 'Een paar jaar later heeft diezelfde vriend de handtekening die Noel Gallagher op een avond op mijn arm zette, er op getatoeëerd.' Zo groot is de liefde. Voor Oasis, maar vooral voor muziek. 'Ik luister naar van alles. Muziek is voor mij echt een manier om mijn gevoel en identiteit te uiten.'

Muziek is niet alleen waar het begint, maar ook waar het 'mod zijn' eigenlijk allemaal om draait. Ze hebben elkaar niet voor niets leren kennen doordat ze telkens op dezelfde concerten en dansfeesten waren. Sierra: 'Op een gegeven moment denk je "ik heb jullie al dertig keer gezien, laat ik me nu maar eens gaan voorstellen". Zo heb ik Janneke leren kennen, en daarna de rest.'

Sierra maakt zelf ook muziek: 'Ik drum in drie bandjes. Ik wil straks naar het conservatorium. In Amsterdam of in Brighton. Heel veel bandjes die ik leuk vind komen uit Brighton. Het zou heel vet zijn om daar te kunnen studeren.'

Duncan omschrijft de liefde voor muziek als volgt: 'Je leeft voor het weekend en om vrij te zijn. Voor mij is dat met mijn vrienden zijn en muziek luisteren. Er is niets beters dan dat.' 

Omver geblazen

Maar wat is er dan zo speciaal aan deze specifieke muziek dat je besluit je voortaan ook als mod te gaan kleden?

Het heeft te maken met de grote bewondering voor de artiesten, èn dat hun stijl niet los te koppelen is van hun muziek. 'Ik draag alleen wat ik mooi vind en wat mij goed staat, maar mijn smaak is wel echt ontwikkeld door de artiesten waar ik naar luister,' aldus Sierra. 'Voor mij begon dat met Miles Kane. Ik vond hem er tof uitzien en wilde dat zelf ook. Zo kwam ik bij mod uit.'

Lars: 'De eerste keer dat Oasis echt indruk op mij maakte, was toen er een show van hen uit 2008 op televisie werd uitgezonden. Het image van Liam Gallagher op een podium, die uitstraling van hem... Ik werd echt omver geblazen.'

Liam zelf is sterk beïnvloed door de mod-cultuur. Dus dat ga je dan onderzoeken. En dan zie je hoe cool dat was: zo'n groep jonge mensen die zich meer dan vijftig jaar geleden echt proberen af te zetten tegen het geaccepteerde beeld van hoe je zou moeten zijn. Die echt hun eigen stijl wilden vormen.' 

Los van alle specifieke regels en details die er bij komen kijken, ogen mods eigenlijk vooral altijd heel netjes en verzorgd. Als mod ben je altijd gepast gekleed, dit in tegenstelling tot de stijl van sommige andere jeugdsubculturen. Het grootste 'risico' dat je loopt als mod is mogelijk ietwat overdressed te zijn.

Duncan: 'Ik vind het fijn dat je er altijd anders uit ziet dan de rest, maar toch ergens bij hoort. Je ziet er eigenlijk altijd beter uit dan iedereen. En het is tijdloos. We dragen nu wat ze toen ook droegen en dat kan gewoon.' Je kan wat dat betreft ook prima altijd mod blijven. Een vijftigjarige punker met hanekam zal meer problemen ervaren in het dagelijks leven dan een mod van dezelfde leeftijd in strakgesneden pak met suède desert boots.

Net een ander streepje

Mod is misschien tijdloos, maar het is niet zo dat de winkels in Nederland vol hangen met keuzes voor mods. Hoe doen ze dat?

'Er zijn hier en daar winkels waar je als mod terecht kunt, maar verder is het vooral goed zoeken online. We helpen elkaar daar ook bij. We hebben een app-groep waarin we dingen delen, zoals waar de sale begonnen is. Dan ga je toch even kijken of er iets moois tussen zit', aldus Michael. 'Die app-groep is er ook voor als we naar concerten gaan, maar het gaat toch vooral over kleding!'

Vooral het merk Pretty Green van Liam Gallagher is populair onder de heren, en dan met name de stukken uit de vroege jaren van het merk. Lars: 'Het is nu allemaal wat commerciëler geworden, maar als je goed zoekt op Ebay kun je nog wel eens iets moois vinden. Ik ben heel trots op dit zwart fluwelen Pretty Green jasje. Ik draag het meestal hooggesloten. Of met een zijden sjaaltje.'

Ook de vrouwen kijken vooral online. 'Er zijn een aantal merken die ook echt een goede vrouwenlijn hebben, zoals bijvoorbeeld Fred Perry', zegt Janneke. 'En verder shop ik overal waar ik iets kan vinden dat past binnen de stijl. Dat kan ook bij de Zara zijn of bij ASOS.'

Sierra zoekt het als enige ook in de Franse hoek. Merken als Sandro en The Kooples zijn favoriet. 'Ik ben fan van Pete Doherty en hij combineert die Britse stijl heel goed met een Frans rock-'n-rollgevoel. Hij heeft ook een eigen kledinglijn gehad bij The Kooples.' Maar: echte 'meisjesdingen' zijn bij beiden uit den boze. Het moet natuurlijk wel een beetje cool zijn.

En ja, er wordt veel gewinkeld. Michael: 'We naaien elkaar onderling ook wel een beetje op door elkaar continu op toffe dingen te wijzen. En dan bestel je toch weer wat. Mijn vriendin verbaast zich altijd: "heb je nou alweer een polo gekocht?" Maar dan is het net weer een andere kleur, of een ander streepje waardoor het toch weer wat toevoegt. Ik denk wel dat mijn kledingkast inmiddels groter is dan die van haar!' 

Op maat gemaakt

Als je dan een mooi stuk gevonden hebt, dan is het wel zaak er goed voor te zorgen. Zo mag niet iedereen je was doen, ook niet als het je moeder of vriendin is. Janneke: 'Ik let echt op kwaliteit als ik kleding koop. Liever één goed stuk dan een tien shirtjes die na twee keer wassen niet mooi meer zijn. Ik ben er dan wel echt zuinig op. Laatst ging er per ongeluk een wollen truitje van mij mee in de was thuis en die kwam er gekrompen uit. Dan kan ik het beter zelf doen!'

Die mening deelt Michael: 'Laatst vroeg mijn vriendin of ze wat kleding van mij moest strijken. Dan ben ik toch bang dat er iets mis gaat. Ik ben gewoon best wel precies en heel zuinig op alles wat ik heb. Ik hang ook altijd alles zelf op in mijn kast omdat ik niet wil dat er kreukels in komen.'

Mocht er dan onverhoopt toch ergens een gaatje ontstaan, dan is repareren eigenlijk een no go. Dat oogt toch al snel armoedig, vinden ze. Dit betekent niet dat mods de weg naar de kleermaker niet weten te vinden, alleen dan met een andere reden.

'Mijn favoriete pak komt van een winkel in Brighton. Toen ik het kocht was het jasje net iets te breed en de broekspijpen vond ik iets te wijd. Dan laat ik het innemen door mijn kleermaker en nu zit het perfect,' aldus Lars. Ook Duncan heeft een adresje waar hij kleding nog beter laat passen: 'Ik heb een parka in een origineel model uit de jaren 60 en die vind ik net iets te lang. Ik heb al overlegd wat er mogelijk is, ik moet alleen nog even beslissen wat ik precies ga laten doen.'

Being a face in the crowd

Al die zorg en aandacht voor het uiterlijk staat in sterk contrast met hoe de gemiddelde Nederlander zich dagelijks aankleedt. Krijgen ze vaak reacties van mensen op straat?

Sierra: 'Mensen zeggen wel eens dat ik een leuke stijl heb. Maar je voelt ook wel eens dat mensen het niet helemaal snappen. Dan zie je ze zo naar je kijken en dan voel je wel dat ze er van alles van vinden. Ach, als mensen kijken, doe je ook iets goed. Je bent blijkbaar anders.' 'Het hoort er bij als je je wilt onderscheiden van de rest', voegt Michael toe.  

Lars : 'Ik zie er anders uit dan de gemiddelde jongen van mijn leeftijd. Ik probeer ook echt anders te zijn. Volgens mij was het Paul Weller die het ooit had over "being a face in the crowd". In een menigte mensen spring jij er uit. Ik vind dat vet. En zo wil ik blijven.'

Meer?

Lees ook het eerste deel van deze serie: We are the mods!

Wil je graag de hele fotoserie van Kenny Nagelkerke zien? Volg dan deze link.