Japonnen en hun geheimen

Sommige japonnen uit de 19de eeuw zijn aan de binnenzijde bijna nóg leuker dan aan de buitenkant. Dat geldt voor deze wijnrode changeantzijden japon, die in de rok een systeem van trekkoordjes verbergt. Daarmee kon je je rok wat korter maken, ophijsen dus, bijvoorbeeld wanneer je ging wandelen.

Verborgen treksystemen

Dat ging zo. In de taille zitten links en rechts twee mooie glazen knopjes. Daaraan zijn twee keer twee koorden verbonden, die aan de binnenzijde van je japonrok zijn vastgenaaid aan de rokzoom. Deze draden zelf worden door kleine ringetjes geleid, zodat je daarvan geen last hebt. Eigenlijk net zoals bij treksystemen in ouderwetste (trek)gordijnen. Als je aan de glazen knopjes trekt, worden de koordjes opzij langer, en wordt de rok op vier punten opgehaald en dus korter.

Ondermode

In de Victoriaanse tijd was het tonen van je enkels ongehoord. Maar in de jaren 1860 werd het gebruikelijker om zogenaamde ‘wandeljaponnen’ te dragen die voetvrij waren. De japonrokken werden dan bijvoorbeeld opgehesen, zoals hierboven werd beschreven. Dan moest je onder je japon natuurlijk wel een mooie onderrok dragen, die gezien mocht worden. Knalrode onderrokken raakten erg in de mode, gecombineerd met dameslaarsjes. Een Engels rijmpje uit die tijd rept van deze mode, bij uitstek geschikt voor ‘jonge, snelle vrouwen’: ‘Skirt hitched up on spreading frame, Petticoats are Bright as flame, Dandy high-heeled boots, proclaim Fast Young Ladies’.

Alexandrine Tinne en Henriette Sarah Siccama), ca 1860

Een Haags voorbeeld

De Haagse Alexandrine Tinne (1844-1869) valt zeker in die laatste categorie. Zij was een gefortuneerde jongedame, die het avontuur opzocht en op ontdekkingsreis ging naar Egypte, in gezelschap van onder andere haar moeder en haar tante. Er bestaat een prachtige foto van Alexandrine (samen met Henriette Sarah Siccama), gemaakt in de jaren 1860. De foto laat zien dat Alexandrine haar overjapon opgeschort draagt, over een stevige onderrok: naar de kleur kunnen we alleen maar raden.  Deze mode gaf Alexandrine wellicht nét wat meer bewegingsvrijheid, iets waar zij zo hartstochtelijk naar verlangde.