Blendixdesign: sieraden in the mix

Eeuwenoude Chinese sieradentraditie uitgedaagd door Nederlandse designers: in juni 2017 werkten de sieraadontwerpers Moniek Vierling en Marit van Heumen gedurende twee weken samen met meester-sieradenmakers van de Miao, een bevolkingsgroep in Zuid China, aan een unieke sieradencollectie in Shanghai.

Nieuwe designproducten

Fine Art College Shanghai University en Public Art Coordination Centre (PACC) hebben de handen ineen geslagen om ambachten, waar China rijk aan is, te behouden en innovatie te ondersteunen. Daarom heeft Fine Art College Shanghai University samenwerking gezocht met Lulu Fan en Karin van Paassen (Blendix Design). Er wordt een innovatieve en duurzame impuls gegeven aan de ontwikkeling en productie van nieuwe designproducten. 

Vanaf 2016 werken diverse Nederlandse designers daarom samen met Chinese craftsmen uit de bamboe - en sieradenbranche. Deze keer reisden ontwerpers Moniek Vierling en Marit van Heumen af om Chinese sieradenmakers te ontmoeten in Shanghai. Ook voor hen een hele uitdaging: We werken zelf minder commercieel dan dat er met deze opdracht van ons verwacht werd. Dus dat was een kleine omschakeling.

Sieraadontwerpers Moniek Vierling en Marit van Heumen in overleg.

Beheersing tot in de puntjes

Chinese ambachtelijke meesters leren om te excelleren in één specifiek ambacht en zich te specialiseren vanuit de traditie. Hetzelfde ontwerp wordt door meerdere generaties steeds opnieuw gemaakt met een steeds verfijndere uitwerking. Ondernemers, overheden en het onderwijs willen echter van hun lokale resources en ambachten een sterkere creatieve economie maken en nieuwe markten aanboren.

Veel eeuwenoude Chinese ambachten hebben hetzelfde probleem: er zijn te weinig opvolgers die de ambachten hebben geleerd en er is een tekort aan innovatieve ideeën, zodat veel ambachten dreigen te verdwijnen. Door de nadruk op specialisatie vanuit traditie zit vernieuwen, risico nemen en out-of-box denken, vaak niet in het bloed van deze ambachts-meesters. Chinese jongeren vinden het ambacht ouderwets, ingewikkeld en tijdrovend, maar zonder opvolgers zullen deze eeuwenoude technieken verloren gaan.

Teambespreking van de meester-sieradenmakers, ontwerpers en assistenten.

Oosterse perfectie meets Westers ontwerp

Moniek en Marit werkten twee weken heel intensief samen met vier sieradenmakers van de Miao en twee assistenten / studenten sieraadvormgeving van Fine Art College Shanghai University. Yang Chang Yuan, Yang Pingsheng, Yang Congsen en Li Qiu Yan zijn de Masters onder de sieradenmakers. Zij maken al decennia monumentale, zilveren traditionele sieraden voor de vrouwen en meisjes van de Miao.

In de hoofdtooien, ringen, halssieraden en armbanden zijn heel gedetailleerde figuratieve voorstellingen gemaakt. We vonden de vele fijne details die de Miao in één sieraad verwerken heel inspirerend. Zeker in tegenstelling tot de simplistische vormgeving van de hedendaagse Westerse sieraden, aldus Marit en Moniek. De Masters op hun beurt maakten voor het eerst kennis met de hedendaagse westerse manier van sieraden ontwerpen.

Nieuwe vormen

In het werkproces was de communicatie af en toe een uitdaging. Dit omdat we een tolk nodig hadden om met de Miao te kunnen communiceren.  In de workshop werd gezamenlijk gewerkt aan een nieuwe zilveren sieradencollectie, waarin hedendaags en traditioneel design samenvloeiden. In het atelier van PACC experimenteerden de Chinese masters en Nederlandse designers en leerden ze van elkaar op het gebied van techniek en design.

Resultaat van de uitwisseling: een nieuwe sieradencollectie

Chinese studenten vertaalden taal en cultuur en vormden de brug tussen designers en de Masters. Hun rol was belangrijk in dit ontwikkelingsproces. Als de tolk ons verkeerd had begrepen, ontstond er ook een miscommunicatie tussen tolk en de Miao. Maar omdat wij en de Miao hetzelfde vak uitvoeren, was naar het einde van het proces toe, de tolk bijna onnodig omdat we elkaar als makers met gebarentaal snel begrepen.

Sieradencollectie in the mix

Tijdens de workshop was er veel belangstelling van Chinese bezoekers, collega’s, studenten. Zij waren verrast en bijzonder opgetogen over de collectie in wording. Moniek en Marit: We vonden het inspirerend om te zien hoe de ambachtslieden met de materialen om hun heen werkten. Als een gereedschap ontbrak, maakten ze het eenvoudig zelf. Terwijl wij gewend zijn iets te kopen als het ontbreekt. Zo was er bijvoorbeeld geen gereedschap aanwezig om zilver te smelten, dus smolt de Miao het in een blok hout. Iets waar wij niet aan zouden denken. We hebben veel geleerd van de werkwijze van Miao.

Overzicht nieuwe sieradencollectie als resultaat van de uitwisseling

Op de laatste dag werd de collectie in een expositie gepresenteerd aan de directie en docenten van Fine Art College Shanghai University, overheidsfunctionarissen en andere gasten. De sieraden worden door PACC op designbeurzen gepresenteerd en worden via webshops en winkels verkocht.

Tentoongesteld

Deze sieraden zijn te zien in de tentoonstelling GrisGris in CODA van 3 september t/m 5 november 2017. Voor meer informatie over de tentoonstelling, zie www.coda-apeldoorn.nl.

Meer weten?

Moniek Vierling en Marit van Heumen studeerden beide sieraadvormgeving aan de Maastricht Academy of Fine Arts & design.

Moniek Vierling heeft een eigen sieradenlabel, zie www.moniekvierling.nl. 

Marit van Heumen maakt objecten met een verhalende functie, zie www.maritvanheumen.com

Blendix design

Blendix Design, opgericht door Lulu Fan en Karin van Paassen, heeft als doel het stimuleren van duurzame kennisuitwisseling en innovatie tussen kennisinstellingen, bedrijfsleven en ontwerpers uit China en West Europa. Voor meer informatie zie www.blendixdesign.com.

Voor contact: Lulu Fan: 06-14255266, [email protected] of Karin van Paassen: 06-24373714, [email protected] . www.blendixdesign.com  en volg ons op www.facebook.com/blendixdesign. 

Dit project wordt financieel mogelijk gemaakt door Fine Art College Shanghai University en Blendix Design.