De breiwerken van Bas Kosters

Authenticiteit, ambachtelijkheid en oorspronkelijkheid, het zijn deze begrippen die we mogen lezen op de website van het Crafts Council Nederland. Ze roepen een positieve associatie op, ze doen denken aan “de goede oude tijd toen we nog als individu gezien werden en de massa-industrie ons nog niet tot autonome consumenten had gedegradeerd.” (althans, zo mogen we lezen onder het kopje ‘over ons’). 

De oprichting van dit platform voor hedendaags ambacht is aan te wijzen als voorbeeld binnen een grotere ontwikkeling: een hernieuwde interesse voor ambacht die samenhangt met de teloorgang van specialistische vaardigheden, ervaring en kennis.

Herwaardering voor handwerktechnieken

Het Crafts Council Nederland is echter niet de enige die zich hiervoor inzet, zo lijken Nederlandse musea zich ook in te spannen om een herwaardering voor handwerktechnieken op de agenda te zetten. Waar vorig jaar de tentoonstelling Handwerk (Zeeuws Museum in Middelburg) gelanceerd werd, heeft het Fries Museum Leeuwarden dit jaar de tentoonstelling Breien! het levenslicht laten zien. In beide gevallen zijn jonge ontwerpers (resp. Antoine Peters en Bas Kosters) uitgenodigd om hun interpretaties op bestaande handwerktechnieken tentoon te stellen, hierbij staat kennisoverdracht tussen generaties centraal. Namens Modemuze ging ik op pad om Neerlands rebelse ontwerper Bas Kosters (38) een paar vragen te stellen naar aanleiding van zijn stukken bij Breien!. 

Geitenwollensokken-outfit

Met een totaal van vijf werken is Kosters goed vertegenwoordigd in het Fries Museum, zijn stukken laten zich kenmerken als kleurrijk, fantasievol en tegendraads. Kosters geeft aan weinig affiniteit te hebben met breitechnieken “te technisch, het is niet per se een techniek die mij aan het hart ligt”, dit stond echter niet in de weg bij het maken van bijv. zijn Geitenwollensokken-outfit (2015)

Geitenwollensokken-outfit, ontwerper Bas Kosters (2015)

In het kader van Woolweek 2015 ging hij hiervoor een samenwerking aan met Granny’s Finest, een modemerk waarbij ambacht en design samenkomen door generaties met elkaar te laten samenwerken. De eerlijkheid siert Kosters wanneer hij toegeeft dat hij eigenlijk niet kan breien, zijn rol in dit project was dan ook dat van de visionair. “Ik ben meer beeldend dan technisch aangelegd. Mijn interesse gaat voornamelijk uit naar het uiterlijk van het materiaal en dus minder naar de techniek erachter.” De Geitenwollensokken-outfit laat ons ook zien dat breien allerminst ‘wollig’ of ‘suf’ hoeft te zijn. De naam zet de toeschouwer op het verkeerde been, het toont eigenlijk hoe breien je een totale vrijheid kan bieden in creatie. Kosters: “Mijn geringe affiniteit met breien heeft niets met het imago te maken. Ik pas technieken toe op basis van decorum, dat wil zeggen, wanneer ik vind dat deze passen bij het gevoel dat ik wil overbrengen.”

Collectie ‘Fashion Mutant’

Verder toont Breien! twee stukken die onderdeel uitmaken van Kosters’ collectie ‘Fashion Mutant’ (Herfst/Winter 2011/2012) waarvoor hij in 2010 de Dutch Fashion Incubator Award in ontvangst heeft mogen nemen.

Gehaakte Trui ‘Fashion Mutant’, ontwerper Bas Kosters (2011/2012)

Saillant detail: het getrainde oog ziet dat deze werken niet zijn gebreid, maar gehaakt! ‘Fashion Mutant’ is wat betreft vormgeving geïnspireerd op mutatie in de natuur, daarmee lijken ze naadloos aan te sluiten op de sprookjesachtige vormgeving die Saskia Meulendijks heeft verzorgd bij de tentoonstelling. De gehaakte truien, gepresenteerd op mannequins met dierenkoppen, kunnen gelezen worden als een metafoor voor veranderingen in de maatschappij, mode-industrie alsmede veranderingen bij Bas Kosters Studio intern.[1]

Authenticiteit

“Er is in de laatste jaren ontegenzeggelijk een nieuwe zwang naar ambachtelijkheid, oorspronkelijkheid en authenticiteit geboren” beaamt Kosters. “Authenticiteit is ook een belangrijk aspect in mijn werken, maar dit uit zich mijns inziens niet per se in de vorm van handmatige technieken. Mijn stukken in het Fries Museum vertellen een oprecht, persoonlijk verhaal en komen voort uit een drang om in contact te staan met mezelf, een gevoel van liefde is het belangrijkste onderdeel van een collectiestuk.”. Met het oog op zijn Gebreide Trui Met Gezicht uit de collectie ‘Dans les Rues D’Amsterdam’ (2006) lijkt hiervan geen woord gelogen te zijn. Deze trui is niet alleen geïnspireerd op de truien die hij als jongentje droeg in de jaren tachtig, maar is bovendien gemaakt door niemand minder dan zijn eigen moeder.

Het Monsterpak

Tenslotte toont Breien! het Monsterpak dat Kosters ontwierp voor zijn meest recente collectie genaamd ‘Permanent State of Confusion’. Binnen deze collectie stonden thema’s als duurzaamheid en hergebruik centraal, het is dan ook niet vreemd dat het Monsterpak bestaat uit kilometers breigarens die hij kreeg van familie.

Monsterpak ‘Permanent State of Confusion’, ontwerper Bas Kosters (2015)

“Een hernieuwde interesse voor handwerktechnieken is een ontwikkeling die we moeten omarmen, er bestaat een noodzaak om na te denken over materiaal en techniek. Het is goed om aandacht te vragen over het ontstaan van kleding, opdat mensen inzien waarom er een prijskaartje aan kleding hangt. Er is in zoverre een afstand van de maakcutuur dat er een besef moeten gaan ontstaan dat kleding momenteel onrealistisch goedkoop is.” Wat betreft de toekomst van het ambacht en ambachtelijke technieken spreekt Kosters een duidelijke hoop uit: “De herwaardering van handwerktechnieken beperkt zich nu nog sterk tot een bepaalde scene. Het cultiveren van mooie dingen is een goede zaak, hierbij hebben we alleen nog maar het topje van de ijsberg gezien.”

Breien! was tot en met 28 augustus 2016 te zien in het Fries Museum, Leeuwarden.