In gesprek met: Floor van der Plas

Floor van der Plas is textielrestaurator en heeft grote interesse voor kostuums uit de eerste helft van de negentiende eeuw. Deze passie begon op de middelbare school, toen Floor boeken van Jane Austen ging lezen. Ze was meteen verkocht en kon wegdromen bij de mooie plaatjes en elegante kostuums. Modemuze ontmoette Floor tijdens het lustrum van de Nederlandse Kostuumvereniging en ging met haar in gesprek over (het belang van) haar vak.

De opleiding tot textielrestaurator was voor Floor een logische keuze, omdat ze dan ook voor haar werk met kostuums uit haar favoriete Jane Austen-periode in aanraking kwam. Tijdens haar studie in Antwerpen was een van de opdrachten een replica te maken van een blouse uit ca. 1900 (zie filmpje).

Filmpje van de replica van Floor van der Plas, gefilmd tijdens het lustrum van de Nederlandse Kostuumvereniging

“Het heet een blouse, maar ik vind het meer een bouwwerk als je ziet hoe het is opgebouwd. Bloed, zweet en tranen zitten er in. Er komt zo veel bij kijken. Het is heel complex zo’n blouse te maken, dat vind ik zelf ook zo bijzonder.”

Afb. 1 Technische tekening van de replicablouse

“We moesten ook een mannequin maken vanuit de blouse. Heel fascinerend, want dan zie je wat voor figuur de draagster daadwerkelijk had. Het was rond 1900 erg modieus om een grote boezem te hebben, de zogenaamde monoboezem, en deze dame was juist vrij plat. Vandaar ook de rushes aan de voorkant achter de sluiting van de blouse, als een soort opvulling.” 

Afb. 2 Detail van replicablouse met de opvulling

Replica’s maken van historische kostuums is niet voor niets een onderdeel van de opleiding textielrestauratie, legt Floor uit. Ze kunnen een goed hulpmiddel zijn voor onderzoek en restauratie; zo kun je precies zien hoe kledingstukken zijn gemaakt. Ook voor tentoonstellingen worden vaak replica’s gebruikt wanneer het origineel niet bewaard is gebleven of te fragiel is om te tonen. Onderkleding en crinolines worden bijvoorbeeld vaak nagemaakt en daaroverheen komt een originele jurk.

Replica’s worden tevens ingezet om de kostuums beter leesbaar te maken voor het publiek. Aan de hand van een replica is het mogelijk bepaalde details beter uit te leggen en over te brengen. Bijvoorbeeld hoe een kledingstuk of onderkleding precies werd gedragen.

In historische films of zogenaamde kostuumdrama’s en bij re-enactment en levende geschiedenis wordt ook gebruik gemaakt van replica’s. Deze kunnen, in tegenstelling tot historische kostuums, wel gedragen worden.

Afb. 3 Filmstil uit BBC serie Pride and Prejudice, 1995. Bron: janeaustensworld.wordpress.com

Replica’s van historische kostuums zijn dus van groot belang voor de kennis over deze kostuums, maar ook voor het behoud, beheer, het tentoonstellen en het overbrengen van de ervaring van een bepaalde tijd.   

“Een interessante ontwikkeling in mijn vak zijn 3D-geprinte mannequins, die speciaal op maat worden gemaakt. Er zijn dus geen onderrokken meer nodig of opvulmateriaal, alles is ‘precies pas’.” Met 3D-printen kan exact de goede maat worden genomen. Spannend en eng tegelijk, want als dit de toekomst is, valt een groot deel van Floor haar werkzaamheden weg.

“Het gekke is, als ik mijn werk goed doe ziet niemand het.” Het is daarom van belang om de kennis te blijven delen en te laten zien hoe belangrijk en onmisbaar textielrestauratoren zijn.