Hoge hakken, echte mannen

 
Cowboy boots, ca.1970-1985, Museum Rotterdam
23 juli 2017
Content specialist bij Witteveen Mode

De hak staat op dit moment volop in de spotlights. Hoewel designers altijd hebben gezocht naar nieuwe vormen en technieken, zien we recentelijk dat de mogelijkheden oneindig zijn; je kunt het zo gek niet bedenken of het kan fungeren als verhoging voor een paar damesschoenen. Denk bijvoorbeeld aan Vetements die onder hun enkellaarsjes een plastic aansteker plaatsten. Waar hakken essentieel onderdeel uitmaken van de huidige damesmode, is dat voor de herenmode niet het geval. Er was echter een tijd dat de rollen omgedraaid waren en hakschoenen strikt door mannen werden gedragen. Welke ontwikkelingen maakte de herenhak door en gaat de geschiedenis zich mogelijk weer herhalen?

Zitschoenen

Hakken dragen en veel lopen, het blijft een lastige combinatie. De eerste gehakte schoenen werden gedragen door mannen en werden dan ook niet gebruikt voor wandeldoeleinden. Schoenen met een hak waren namelijk ideaal voor het paardrijden. In het vroegere Perzië droegen soldaten te paard hakken, zodat zij zich makkelijker staande konden houden in de stijgbeugels. Een stabielere houding zorgde ervoor dat zij gerichter hun doel konden raken.

Eind zestiende eeuw vertrokken Perzische diplomaten richting Europa en wakkerden daarmee de interesse voor de hakschoen aan. De heren van adel in West-Europa zagen in de hak dé accessoire waarmee zij hun mannelijkheid konden benadrukken.

Riding boot, Perzië. ⒸBata Shoe Museum
Riding boot, Perzië. ⒸBata Shoe Museum

Hoe hoger, hoe beter

Zoals dat gaat met trends, werd de hakschoen uiteindelijk een populair model onder een breed publiek. Dit betekende dat hakken niet meer alleen door de elite werd gedragen, maar ook door de bevolking van een lagere komaf. Het gevolg was de hoge hak het levenslicht zag; de adel onderscheidde zich door hun schoeisel drastisch te verhogen. Deze modellen waren totaal ongeschikt voor het bewandelen van de zeventiende eeuwse straten, maar de ongemakkelijke luxe van de hoge hakken benadrukte juist hun hoge status. De hak zorgde letterlijk en figuurlijk voor een verheven gevoel.

Louboutin avant la lettre

De man die in één adem wordt genoemd met het dragen van hoge hakken is koning Louis XIV (1638-1715) van Frankrijk. Met hakken tot wel 10 centimeter hoog maakte hij zijn figuur van 1,63m imposanter. Opvallend detail is dat Louis XIV al zijn hakken en zolen rood liet verven, een toen zeer kostbaar pigment. Het dragen van rode hakken was alleen toegestaan voor de koning en zijn hof. Het gaf een extra uiting aan de hoge status die zij hadden. Hoewel de rode zolen maar voor een selecte groep beschikbaar was, waagden sommigen zich aan imitatie exemplaren.

Detail Portret Louis XIV door Hyacinthe Rigaud, na 1701. Getty Museum
Detail Portret Louis XIV door Hyacinthe Rigaud, na 1701. Getty Museum

Unisex

Halverwege de zeventiende eeuw begonnen vrouwen elementen uit de herenmode over te nemen, waaronder ook de hak. Dit maakte de hakschoen tot een unisex model, een mode die tot het einde van de eeuw door de adel werd gedragen. Begin achttiende eeuw ontstaat er een verschil tussen de hakken die mannen en vrouwen dragen. Voor de herenschoen werd een lagere blokhak gebruikt. De dameshakken werden dunner en kregen meer rondingen in de vorm. Deze hakken gaven de damesschoen een verfijnde look en zorgden tevens voor een optisch kleinere voet.

Tijdens de Verlichting vond er een verschuiving plaats naar een meer praktische en sobere manier van kleden voor de mannen. De hak, ooit bedacht als zeer praktisch tijdens het paardrijden, werd steeds meer gezien als onhandig schoeisel. Vanaf het midden van de achttiende eeuw werd de hak daarom niet meer gedragen door mannen.

Comeback(s)

De hak zien we ruim honderd jaar later pas weer gedragen worden door mannen; de cowboys geven met hun gehakte laarzen de hak zijn oorspronkelijke functie weer terug.
Als fashion trend maken de hakken voor mannen in de jaren zestig en zeventig van de twintigste eeuw een comeback. In de sixties zien we dandies in enkellaarzen met hakjes. In de jaren zeventig zien we mannen op flinke plateauzolen en hoge hakken. Grote namen als David Bowie en Prince betraden het podium op hakken. Prince bleef zelfs het merendeel van zijn carrière -ook privé- op hakken lopen.

Veterschoen met plateauzool (1970-1975), Nederlands Leder en Schoenen Museum
Veterschoen met plateauzool (1970-1975), Nederlands Leder en Schoenen Museum

Zal de hak op korte termijn nogmaals een comeback maken in de mannenmode? Hoewel het in het straatbeeld nog niet duidelijk te zien is, zijn er recentelijk meerdere designers die herenschoenen met hakken ontwierpen; Hedi Slimane voor Saint Laurent, Christian Louboutin en zelfs Kanye West. Enkele celebrities zijn al op hakken gespot. Zullen er meer mannen gaan volgen of is de hoge hak nog een stap te ver?

Harry Styles, Kayne West en Justin Bieber. ⒸSplash News, AKM-GSI Fame Flynet
Harry Styles, Kayne West en Justin Bieber. ⒸSplash News, AKM-GSI Fame Flynet

Bronnen
Bata Shoe Museum. http://www.batashoemuseum.ca
Bossan, Marie-Josephe (2004). The Art of the Shoe. New York: Parkstone Press.
Nederlands Leder & Schoenen museum. http://www.schoenenmuseum.nl
The Height of Fashion. http://allaboutshoes.ca
Vogue. Should men wear heels? http://www.vogue.com/article/men-in-heels-harry-styles-justin-bieber-kanye-west

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie

Reactie