Money, meneer? Commerciële exploitatie van de streekdracht

 
23 november 2018
Conservator Nederlandse streekdrachten & documentalist Nederlands Openluchtmuseum

Op ansichtkaarten en foto’s met kinderen in streekdracht uit Arnemuiden zien we hen soms extreem grote sieraden dragen. Doorgaans hebben we hier te maken met jongens en meisjes die zich tegen betaling door toeristen lieten fotograferen bij het station van Vlissingen of op de donderdagse markt in Middelburg.

Toerisme

In het begin van de twintigste eeuw kwamen Engelse toeristen tijdens de zomermaanden vanuit de Belgische badplaatsen voor een dagtocht naar Middelburg. Of ze namen vanuit Engelse kustplaatsen de boot naar Vlissingen.

Ansichtkaart, Collectie Nederlands Openluchtmuseum AA 200421

Op monnie gaan

De vissersplaats Arnemuiden ligt vlak bij Middelburg. De bevolking was aan het begin van de twintigste eeuw over het algemeen niet welvarend. De vrouwen leurden in Middelburg met vis. Ze probeerden iets extra’s te verdienen door hun kinderen tegen betaling te laten fotograferen door toeristen. Dit gebruik noemde men wel 'op monnie gaan' (monnie=money). Hiervoor werd hun kroost mooi aangekleed. Dikwijls in combinatie met sieraden van hun ouders, die eigenlijk te groot waren voor de kinderen, of niet tot de kinderdracht behoorden.

Meisje uit Arnemuiden met gouden mutsenspelden en oorijzerhangers, te groot voor haar feitelijke leeftijd. Ansichtkaart, Collectie Nederlands Openluchtmuseum: AA 169822

Kind te leen

Als je geen dochter had, ‘leende’ je een nichtje. En als er geen kleine meisjes in je familie voorhanden waren kon je ook je zoon of je jongere broertje als meisje aankleden.

Jannetje Caljouw-Schets en haar nichtje Sien Caljouw uit Arnemuiden. Ansichtkaart, collectie Nederlands Openluchtmuseum: AA 185527

Het ‘op monnie gaan’ werd door de lokale overheid gezien als een vorm van bedelarij. In de jaren dertig wilde het stadsbestuur van Middelburg deze bezigheid beëindigen en liet de politie hier tegen optreden.

Elisabeth Siereveld met haar dochter Tannie en Janneke Schroevers-Haartsen met haar zoon François (Frans) Schroevers, verkleed in meisjeskleding. Medio jaren dertig. Ansichtkaart, collectie Nederlands Openluchtmuseum: AA 200422

Streekdracht souvenir

Wie overigens denkt dat het te gelde maken van de klederdracht  alleen in Arnemuiden voorkwam, vergist zich. Van Marken is bekend dat toeristen door kinderen werden opgewacht met souvenirs. In Staphorst lieten kinderen zich fotograferen door toeristen, in ruil voor geld of snoep. Deze Markers en Staphorsters doften zich er niet speciaal voor op, maar lieten zich in hun daagse kleren fotograferen. 

Voor meer voorbeelden, zie bijvoorbeeld de beeldbank van de historische Vereniging Arnemuiden: www.arnehistorie.com

Lees ook

Hanneke van Zuthem Oorijzers en Wisselbellen

 

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie

Reactie